Jan Verheyen brengt lezing over filmgeschiedenis in de Bib

Op donderdag 15 januari komt regisseur Jan Verheyen naar de bib van Oostende. Hij zal het hebben over ‘de wondere wereld van Hollywood’. We konden Jan Verheyen spreken terwijl hij op weg was naar een castvertoning van zijn nieuwste film ‘Team Spirit Next Gen’.

We vallen meteen met de deur in huis: ‘Wat mag het publiek verwachten van de lezing?’
Wat het zeker niet zal zijn, is een lezing over filmgeschiedenis van a tot z. Nee, het wordt een lichtvoetige ontdekkingsreis vol met leuke anekdotes. Ik vertrek bij de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw tot een stuk in de jaren 2000 over de filmindustrie en over de tijdsgeest die er toen was. Ik zoom ook in op een aantal markante figuren en gedragingen die toch wel amusant zijn. Maar we zijn intussen in heel andere tijden beland en een aantal zaken worden bekeken door de bril van het jaar 2026. Na een klein uurtje kunnen mensen uit het publiek mij vragen stellen. Mijn favoriete onderdeel.

Wat was de eerste film die je ooit hebt gezien op het grote scherm?
Ik ben er bijna zeker van dat het een Disneyfilm was. Wij woonden in Temse en wij gingen naar de cinema in Antwerpen. Het moet wellicht Bambi of 101 Dalmatiërs geweest zijn. Op mijn veertiende ben ik dan zelf actief naar de bioscoop beginnen gaan om mijn eigen interesses te volgen.

Mijn lezing wordt een lichtvoetige ontdekkingsreis vol leuke filmanekdotes

Op welke van jouw films ben je het meest fier?
Het klinkt cliché maar meestal ben ik wel fier op het laatste wat ik heb gemaakt. Dus nu is dit ‘Team Spirit NextGen’. Daarvoor was dat de reeks rond ‘Het Heizeldrama’. In de praktijk zijn er wel eens wat zaken die wat tegenvielen – de zogenaamde bastaardkindjes - maar ik heb nog nooit iets tegen mijn zin gemaakt. Als ik puur technisch en probeer objectief te kijken dan denk ik trots terug aan de verfilming van ‘Dossier K’ (2009) en ‘het Tweede Gelaat’ (2017) allebei gebaseerd op de boeken van misdaadauteur Jef Geeraerts.  Als ik eerder inhoud in beschouwing neem, opteer ik voor ‘Het vonnis’ (2013) en ‘Red Sandra’ (2021).

Hoe selecteer je acteurs?
Acteurs zijn heel cruciaal. Je mag het mooiste scenario hebben, de meest prachtige locatie, de beste cameraman, er geweldige muziek onder zetten maar als de mensen het personage niet geloven dat op scène staat, heb je een serieus probleem. De casting is dus een heel belangrijke fase in het geheel. Je kijkt natuurlijk in eerste instantie naar mensen waarmee je al hebt gewerkt. Als dat niet matcht dan ga je verder zoeken en doe je audities. Tegenwoordig werken we als regisseur ook meer en meer met een castingagent. Die gaat actief op zoek gaat naar nieuwe mensen die in film- en theaterscholen hun eindexamenprojecten voorstellen. Zelf heb ik daar de tijd niet voor. Ik vind de magie die ontstaat geweldig wanneer het geschreven scenario plotseling tot leven komt. Dit is een heel mooi onderdeel van het creatieproces.

Wat vind je ervan als iemand zowel de taak van acteur en regisseur of producent combineert?
Ik heb een grote bewondering voor mensen die dit combineren. Dan denk ik aan Mel Gibson, Kevin Costner en dichter bij huis Kevin Janssens. Want er is altijd te weinig tijd, te weinig budget,… Dan moet je ook over een goeie dosis zelfkennis en -kritiek beschikken om die twee rollen op te nemen. Ik heb ooit nog geproduceerd en geregisseerd en dat vond ik al heel moeilijk omdat die personen het vaak oneens zijn met elkaar. Als je dan beide taken moet opnemen, krijg je een heel schizofrene situatie.

Met recensies hou ik zelf geen rekening. Ook de uitreiking van de Gouden Palm beschouw ik eerder als een politieke prijs.

Ken je Cinébib, het platform waarbij je via je bibliotheekaccount gratis arthouse films en documentaires kan bekijken?
Ik heb een hekel aan de opdeling commerciële en niet-commerciële films. Maar op het einde van de rit zeg ik: hoe meer films er beschikbaar zijn, hoe beter. Het grote probleem vandaag is het overaanbod. Vrienden van mij die hebben een abonnement op Netflix, Streamz en Disney Plus en wanneer er niets op televisie is beginnen ze te scrollen door honderden titels die ze niet kennen. Ik doe dit ook soms en kom dan toevallig op een nieuwe film die dit jaar is uitgebracht, maar zonder de grote fanfare op een streamingsdienst is terecht gekomen. Ik denk dat de beste films tegenwoordig die zijn die door veel mensen worden getipt. Met recensies hou ik zelf geen rekening. Ook de uitreiking van de Gouden Palm beschouw ik eerder als een politieke prijs. De grote kunst is om jouw film te laten uitstijgen boven de grote grijze massa door ze te laten opvallen. Eenzelfde scenario geldt trouwens ook voor theater, televisieprogramma’s en literatuur.

Heb je een band met Oostende?
Ik woon in Ruddervoorde en Oostende is voor mij de dichtstbijzijnde kuststad. Het klinkt cliché, maar de laatste decennia heeft Oostende zich geprofileerd als een echte cultuurstad en dit niet enkel met musea, maar ook De Grote Post, Theater aan Zee, het Filmfestival,… De stad heeft begrepen dat het hele jaar door activiteiten organiseren, loont. Ik heb veel vrienden en collega’s die hun vakantie dan ook graag doorbrengen in Oostende.